Safranbolu'da Asırlık Çekiç Sesleri Sönmek Üzere
Karabük'ün Safranbolu ilçesinde, Osmanlı döneminden günümüze ulaşan Tarihi Demirciler Çarşısı, yaklaşık 225 yıllık geçmişiyle zamana meydan okuyor. Ancak bu kadim zanaat, çırak bulunamaması nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.
Tarihin Tanığı: Lonca Geleneğinin Son Örneklerinden
1796 yılında Sadrazam İzzet Mehmet Paşa tarafından kendi adını taşıyan caminin yanında kurulan çarşı, sıcak ve soğuk demircilik sanatının birlikte icra edildiği son lonca çarşılarından biri olma özelliğini taşıyor. UNESCO Dünya Miras Listesi'ndeki Safranbolu'nun tarihi dokusunda, Akçasu Deresi'nin iki yakasına kurulu olan çarşı, bir zamanlar 105 dükkana ev sahipliği yapıyordu.
Dört Usta Kaldı, Çırak Yok
Günümüzde ise bu görkemli geçmişin aksine, mesleği aktif olarak sürdüren sadece 4 usta kaldı. Ustalar, genç neslin bu zorlu zanaata ilgi göstermemesi nedeniyle endişeli. "Bizden sonra gelecek olan yok" diyen demirci ustaları, çarşının geleceği konusunda kaygılarını dile getiriyor. Çarşıdaki son genç temsilci ise 24 yaşındaki Cihan Ünal, mesleği babasından devralmış durumda.
El Emeği Göz Nuru Ürünler ve Canlı Üretim
Ziyaretçiler, çarşıda geleneksel Safranbolu evlerinin kapı tokmaklarından, tarihi filmlerde kullanılan kılıç ve kalkanlara kadar birçok el yapımı demir ve bakır ürünü görme fırsatı buluyor. Ustaların ateş karşısında demiri döverek şekillendirmesi, ziyaretçilere canlı bir zanaat deneyimi sunuyor.
Koruma Çabaları ve Dijital Belgeleme
Karabük Üniversitesi tarafından başlatılan "Safranbolu Eskiçar Bölgesinde Demircilik Zanaatı Ürünlerinin Üretim Bilgisinin Dijital Kütüphane ile Gelecek Nesillere Aktarılması" projesi gibi girişimlerle, bu kadim bilginin kayıt altına alınması hedefleniyor. Ancak ustalar, teorik bilginin pratikte usta
- çırak ilişkisi olmadan aktarılamayacağının altını çiziyor.
Kültürel Mirasın Son Sınavı
Demirciler Çarşısı, artık sadece bir alışveriş noktası değil, kaybolmaya yüz tutmuş bir geleneğin yaşayan son tanığı olarak varlığını sürdürüyor. Ziyaretçiler, erken saatlerde çarşıyı gezerek hem bu tarihi atmosferi deneyimleyebilir hem de el emeği ürünler satın alarak bu kadim zanaatın yaşatılmasına katkıda bulunabilir.
Yorumlar
Yorum Yap