Şehirlerde betonlaşmanın artmasıyla birlikte kentsel biyoçeşitliliğin korunması ve izlenmesi amacıyla yeni bir yaklaşım öne çıkıyor: vatandaş bilimi tabanlı biyoçeşitlilik haritalama. Bu yöntem, özellikle Miyawaki tekniğiyle oluşturulan mikro ormanlar gibi yeşil alanlardaki biyolojik çeşitliliğin dijital teknolojilerle izlenmesini sağlıyor.
Mobil Uygulamalar Doğa Gözlemciliğini Demokratikleştiriyor
PlantNet ve iNaturalist gibi mobil uygulamalar, kent sakinlerinin çevrelerindeki bitki ve hayvan türlerini fotoğraflayarak kaydetmelerine ve bu verilerin bilimsel araştırmalara katkı sağlamasına olanak tanıyor. PlantNet uygulaması, kullanıcıların bitki fotoğraflarını çekerek anında tanımlamasını sağlayan bir yapay zeka uygulaması olarak hizmet verirken, iNaturalist platformu ise bitkilerin yanı sıra hayvanlar, mantarlar ve diğer organizmaların kaydına imkan tanıyor. Dünya çapında bir doğa gözlemcileri ve biyologlar sosyal ağı olan platform, City Nature Challenge (Şehir Doğa Yarışması) gibi küresel etkinliklere de ev sahipliği yapıyor.
Küresel Veri Tabanlarına Canlı Veri Akışı
Toplanan gözlem verileri, konum bilgileriyle birlikte Coğrafi Bilgi Sistemleri'ne aktarılarak mekansal analizler yapılıyor ve interaktif haritalar oluşturuluyor. Milyonlarca gözlemden oluşan veri setleri, biyoçeşitlilik eğilimlerini modellemek, tehdit altındaki türleri belirlemek ve koruma stratejileri geliştirmek için yapay zeka ile analiz ediliyor. Bu veriler aynı zamanda GBIF (Küresel Biyoçeşitlilik Bilgi Facility) gibi küresel veri tabanlarında standartlaştırılarak açık veri olarak bilim dünyasına sunuluyor.
Mikro Ormanlar ve Eğitim Projeleriyle Entegrasyon
Japon botanikçi Akira Miyawaki tarafından geliştirilen mikro orman yöntemi, küçük alanlarda yoğun bir şekilde yerli bitki türleri dikilerek hızla olgunlaşan, kendi kendine yeten ekosistemler oluşturmayı hedefliyor. Okul bahçelerinde uygulanan Eko
- Okul projeleri gibi girişimlerde öğrenciler, okul bahçelerinin biyoçeşitlilik haritalarını çıkararak çevre bilinci kazanıyor. Bu uygulamalar aynı zamanda hava kalitesini iyileştirme, karbon tutma, su yönetimi ve sıcaklık düşürme gerek kentsel iklim değişikliği etkilerini azaltmaya yardımcı oluyor.
Veri Doğruluğu ve Teknolojik Erişim Zorlukları
Vatandaş bilimcilerin yaptığı tür tanımlamalarında hata payı olasılığı ve dijital uygulamaları kullanabilmek için akıllı telefon ve internet erişimi gerekliliği, katılımı sınırlayabilen faktörler arasında yer alıyor. Ancak iNaturalist gibi platformlarda topluluk doğrulama mekanizması bu riski azaltırken, kentsel alanlarda mikro orman dikmek için uygun alan bulmak ve yerel yönetimlerin desteğini almak da diğer önemli zorluklar olarak öne çıkıyor.
Yorumlar
Yorum Yap