Kırsal alanlarda enerji maliyetleri ve fosil yakıta bağımlılık, köy yaşamının sürdürülebilirliği önündeki en büyük engellerden biri olarak görülüyor. Ancak, Türkiye'nin dört bir yanındaki köyler, yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelerek bu sorunu aşmanın ve aynı zamanda ekonomik ve sosyal bir dönüşüm yaşamanın yollarını arıyor.
Enerji Maliyetlerine Güneşli Çözüm
Şırnak'ta hayata geçirilen bir proje, bu dönüşümün somut örneklerinden birini oluşturuyor. İl Özel İdaresi tarafından 92 köye kurulan güneş enerjisi santralleri (GES), köylerin içme suyu pompalarının elektrik ihtiyacını karşılıyor. Proje öncesinde aylık 100
- 120 bin TL'yi bulan elektrik faturası yükünün sıfırlandığı belirtiliyor. Köy muhtarları, bu sayede hem kesintisiz suya erişim sağlandığını hem de köy halkının yaşam kalitesinin arttığını ifade ediyor.
- 8 yıla indiği kaydediliyor. Adana'da bir çiftçi kooperatifinin güneş enerjisiyle çalışan sulama sistemleri kurması ise diğer çiftçilere örnek oldu.
Çiftçiler İçin Ek Gelir Kapısı
Tarımsal işletmeler de yenilenebilir enerjinin faydalarını görüyor. Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (KKYDP) hibeleriyle Aydın, Manisa ve İzmir'deki birçok çiftçi, kendi GES'lerini kurdu. Bu sistemler sayesinde enerji maliyetlerini düşüren çiftçiler, ihtiyaç fazlası enerjiyi şebekeye satarak ek gelir elde etme imkanına kavuştu. Hibe destekleri sayesinde yatırımın geri dönüş süresinin 6
Enerji Kooperatifleri ile Demokrasiye Geçiş
Dönüşümün bir diğer ayağını ise enerji kooperatifleri oluşturuyor. En az 7 üyenin bir araya gelerek lisanssız elektrik üretimi yapabildiği bu model, "enerjide demokrasi" kavramını hayata geçiriyor. Köylülerin kendi enerjilerini üretip tüketmesine ve karar alma süreçlerine doğrudan katılmasına olanak tanıyan kooperatifler, yerel kalkınmayı destekliyor. Türkiye'de henüz yaygınlaşmamış olsa da, Danimarka'da rüzgar enerjisinin %23'ünün kooperatifler tarafından üretilmesi gibi uluslararası örnekler, modelin potansiyelini gözler önüne seriyor.
Önündeki Engeller ve Gelecek Vizyonu
Köylerin enerji dönüşümü önünde çeşitli zorluklar bulunuyor. Enerji kooperatiflerinin önünü açacak mevzuat düzenlemeleri, finansman imkanlarının artırılması ve teknik kapasitenin geliştirilmesi gerekiyor. Ayrıca, özellikle rüzgar enerjisi santrali (RES) projelerinde, türbinlerin kuş göç yolları, biyoçeşitlilik ve yerleşim yerleri üzerindeki olası olumsuz etkileri nedeniyle doğru yer seçimi ve çevresel etki değerlendirmeleri büyük önem taşıyor.
Bu dönüşüm hikayeleri, köyler için sadece bir enerji kaynağı değişimini değil, aynı zamanda ekonomik bağımsızlık, göçün önlenmesi ve çevre dostu bir yaşam modelinin yaygınlaşmasını ifade ediyor. Türkiye'nin zengin güneş ve rüzgar potansiyeli, doğru politikalar ve yerel inisiyatiflerle birleştiğinde, köylerin fosil yakıt sonrası geleceği daha da aydınlanıyor.
Yorumlar
Yorum Yap