Bir zamanların Kumkapı'sı, sabahın ilk ışıklarıyla uyanan, ağların onarıldığı, teknelerin denize açılmak için hazırlandığı bir balıkçı kasabası havası taşıyordu. Özellikle Ermeni balıkçıların şekillendirdiği bu kültür, Ara Güler'in 1952 yılında objektifine yansıyan ve bugün büyük ölçüde kaybolan bir yaşam tarzını belgeliyor. "Küçük Deniz Sokağı" ve balıkçı barınakları gibi mekanlar artık yerinde yok. Komşu semt Kadırga ile birlikte bu bölge, İstanbul'un tarihi yarımadasında geçmişin izlerini taşıyan nadir mahallelerden biri olarak anılıyor.
Bir Kültürün Son Tanıkları
Ara Güler'in foto
- röportajı, balıkçı reisleri, tayfalar ve işçileri günlük hayatlarının içinde yakalayarak, dönemin meslek hiyerarşisi ve gündelik pratiklerine dair önemli ipuçları sunuyor. Bu çalışma, artık var olmayan bir dünyanın en canlı tanığı konumunda. Kumkapı Balıkçılar Çarşısı'nın sabah 08:00'de açılması, taze balığın tezgahlara yerleştirilmesi gibi düzenli eylemler, bir sabah ritüelinin parçası olarak görülebilir.
Sabahın Sessiz Hazırlıkları
Doğası gereği balıkçılık, erken kalkmayı ve sabahın çok erken saatlerinde, hatta gece yarısından sonra denize açılma hazırlıklarını gerektiriyordu. Tekne kontrolleri, ağ hazırlıkları, buz temini ve geleneksel balık ağı örme ve onarma teknikleriyle uğraşmak, günlük ritüellerin başlıcalarındandı. Balıkçı barınakları ise sabah kahvesi eşliğinde günün avı, hava durumu ve fiyatlar üzerine sohbet edilen sosyal merkezlerdi.
Kadırga'nın Gizli Kıyısı ve Hafızadaki İzler
"Kadırga'nın Gizli Kıyısı" ifadesi, muhtemelen Kadırga Koyu veya Kadırga Sahili gibi, Kumkapı balıkçı barınaklarına yakın, daha sakin bir noktayı işaret ediyor. Ancak mevcut kaynaklarda bu spesifik isimle anılan bir yer tanımlanmıyor. Kadırga'daki tarihi Osmanlı ahşap evler ve meydandaki Esma Sultan Namazgâhı, bölgenin sadece bir balıkçı limanı değil, aynı zamanda zengin bir yerleşim ve tarihi miras alanı olduğunu gösteriyor.
Kentsel dönüşüm ve değişen meslek pratikleriyle birlikte, bu geleneğe ait somut sabah ritüelleri ve "Kadırga'nın Gizli Kıyısı" gibi spesifik lokasyonların detayları, büyük ölçüde fiziken ve kültürel hafızada unutulmuş durumda. Bu kayıp bilgilere ulaşmak, bölgeye dair derinlemesine sözlü tarih çalışmaları veya arşiv taramalarına bağlı görünüyor.
Yorumlar
Yorum Yap