Çankırı Tuz Mağarası: 5.000 Yıllık Tuz Hazinesi Turizm ve Sağlıkla Buluşuyor

Gözden kaçırmayın

Karla Örtülü Peri Bacaları, Cappadocia'ya Masalsı Bir Görünüm Kazandırıyor

Yerin 150 Metre Altında Bir Medeniyet Mirası

Çankırı'da bulunan Tuz Mağarası, 37

• 24 milyon yıl önce oluşmuş devasa bir kaya tuzu rezervi olarak dikkat çekiyor. Hititler döneminden beri işletildiği tahmin edilen mağara, yaklaşık 5.000 yıllık bir tuz üretim geçmişine sahip. Baliba köyü sınırları içinde yerin 150-200 metre altında bulunan bu jeolojik hazine, Türkiye'nin 400 yıllık tuz ihtiyacını karşılayabilecek büyüklükte bir rezerve sahip.

Madenin Çok Yönlü Dönüşümü

Çankırı Belediyesi'nin 2017'de devralmasıyla mağara, "Yer Altı Tuz Şehri" vizyonuyla turizme kazandırıldı. 800 dönüm alana yayılan ve 8 kilometre uzunluğa ulaşan galerilerde artık sadece tuz üretimi değil, sanat sergileri ve kültürel etkinlikler düzenleniyor. Orhun Abideleri'nin tuz çalışmaları, üniversitelerin heykel sergileri ve geleneksel dokuma eserleri mağarayı açık hava müzesine dönüştürdü. TuzFest gibi etkinliklerle ziyaretçi sayısı önemli ölçüde artarak aylık 10 binin üzerine çıktı.

Doğal Antibakteriyel Koruma ve Sağlık Turizmi

Mağaranın doğal antibakteriyel yapısı, içinde 200 yıllık eşek ve diğer hayvan kalıntılarının bozulmadan korunmasını sağladı. Bu özellik, mağarayı astım, bronşit ve KOAH gibi solunum yolu hastalıklarına yönelik haloterapi (tuz terapisi) için ideal kılıyor. "Daha Güçlü Bir Nefes" projesi kapsamında KOAH hastalarına yönelik terapi seansları başlatılırken, rehabilitasyon merkezi kurulması planlanıyor.

Anadolu'nun Kadim Salamura Bilgisi

Çankırı kaya tuzu, Anadolu'nun binlerce yıllık salamura geleneğinin temel malzemesi olarak öne çıkıyor. Zeytinden yaprağa, peynirden tursuya kadar gıdaların doğal yollarla saklanmasını sağlayan bu yöntem, buzdolabının olmadığı dönemlerde hayati önem taşıyordu. İri taneli ve 84 farklı mineral içeren kaya tuzu, gıdalara zengin mineral içeriği kazandırırken rafine tuza göre daha yavaş çözünüyor.

Geleneğin Geleceğe Taşınması

Modern saklama yöntemleri ve kentsel yaşamın getirdiği zaman kısıtı, salamura geleneğinin unutulma riskini artırsa da okul projeleri ve dijital platformlar bu bilginin yeni nesillere aktarılmasını sağlıyor. Sargöl'de devam eden yaprak toplama geleneği ve "topladığın yaprak senin olsun" gibi işbirlikleri, kadim bilginin yaşatıldığını gösteriyor.