Tarihi Dokunun Kalbinde Bir Semt: Karagümrük
İstanbul'un Fatih ilçesinde, suriçinin kadim semtlerinden biri olan Karagümrük, şehrin fethinden hemen sonra kurulan ilk Türk yerleşimlerinden biri olarak tarihe geçmiştir. Semtin adı, Fatih Sultan Mehmed'in ordularının şehre girdiği ilk noktalardan biri olması ve burada kurulan gümrük kontrol noktasının sorumlusu Kara Davud'dan gelmektedir. Tarih boyunca medreseleri, camileri, tekkeleri ve esnaf çarşılarıyla öne çıkan Karagümrük, sokak isimlerine yansıyan zanaatkarlık geleneği ile otantik dokusunu büyük ölçüde korumaktadır.
Canfeda Hatun'un Semtte Bıraktığı İzler
Semtin tarihi dokusunu şekillendiren önemli figürlerden biri de Osmanlı tarihinde önemli bir isim olan Kethüda Canfeda Hatun'dur. III. Murat döneminde haremde kethüda kadınlık (yöneticilik) yapan Canfeda Hatun, Nurbanu Valide Sultan'ın güvendiği bir isim olmuş ve servetini İstanbul ve İzmit'te cami, tekke gibi hayır eserleri yaptırmak için vakfetmiştir. Günümüzde, Karagümrük Mahallesi'nde bulunan Canfeda Hatun Camii ve Canfeda Cami Sokağı, bu tarihi şahsiyetin semtte bıraktığı somut izleri temsil etmektedir.
Bir Dönemin Entelektüel Merkezi: Kiraathaneler
Karagümrük gibi alimlerin, medreselilerin ve esnafın yaşadığı bir semtte, Osmanlı döneminin önemli kamusal alanları olan kiraathanelerin canlı bir düşünce ve sosyalleşme merkezi olması kuvvetle muhtemeldir. Kahvehanelerden farklı olarak, okuma ("kiraat") aktivitesinin ön planda olduğu bu mekanlar, gazete, dergi ve kitap okunan, entelektüel sohbetlerin yapıldığı, toplumsal meselelerin tartışıldığı yerlerdi. Canfeda Hatun Camii civarında, tarihi bir dokuda hayal edilebilecek bir kiraathanede, öğle namazı sonrası sakinleşen vakitte, yaşlı semt sakinlerinin tavla oynadığı, gençlerin kitaplarını okuduğu, esnafın molasında soluklandığı samimi bir atmosfer, semtin kültürel hayatının bir yansıması olarak düşünülebilir.
Kültürel Mirasın Yaşayan Tanığı
Karagümrük, sadece fiziki yapılarıyla değil, aynı zamanda Karagümrük Spor Kulübü gibi kurumlarıyla da semtin sosyal ve kültürel hafızasını taşımaya devam etmektedir. Semtin katmanlı tarihi, Bizans dönemine uzanan Vefa Stadyumu gibi yapılarla daha da derinleşmektedir. Canfeda Hatun Camii'nin, Mesih Mehmet Paşa Camii, Semiz Ali Paşa Medresesi gibi diğer tarihi yapılara yakınlığı, bölgeyi bir "tarih hazinesi" haline getirmektedir.
Yorumlar
Yorum Yap